Toespraak Keti Koti

Anderhalf jaar geleden, op 22 december 2022, maakte premier Rutte excuses vanwege de handel in tot slaaf gemaakten, waaraan Nederland zich schuldig heeft gemaakt.

Een jaar geleden, op 1 juli 2023, sprak ook Koning Willem-Alexander zijn excuses uit. Hij vroeg daarnaast ook om vergiffenis, omdat zijn voorouders destijds niet hebben ingegrepen tegen het systeem.

En hij sprak deze woorden: “Wij dragen de gruwelijkheid van het slavernijverleden met ons mee. De gevolgen daarvan zijn vandaag nog steeds te voelen in racisme in onze samenleving.”

Toen de Koning zijn woorden uitsprak, brak er gejuich uit onder de aanwezigen. Het waren woorden waar ze vele jaren op hadden gewacht.

Het was hoog tijd dat ze werden uitgesproken.

Op 24 april van dit jaar, herdachten we voor het allereerst het overlijden van Anton de Kom, op de erebegraafplaats in Loenen, hier vlak bij Apeldoorn. Ook zijn eerherstel heeft lang op zich laten wachten.

Zijn hele leven lang vroeg Surinamer Anton de Kom, getrouwd met een Nederlandse vrouw, aandacht voor de gevolgen van het kolonialisme en streed hij voor de erkenning van het leed dat was aangericht door de slavernij. De excuses van de premier en de woorden van de Koning zouden hem diep geraakt hebben. Dat hij dit jaar voor het eerst werd herdacht, werd ook hoog tijd.

Vandaag eindigt het Nationale Herdenkingsjaar. Maar dat betekent niet dat het hiermee stopt, dat we klaar zijn.

Integendeel.

Het blijft nodig aandacht te vragen voor de historische gevolgen van slavernij. Het blijft nodig ons bewust te zijn van het racisme, dat er niet los van kan worden gezien. Het blijft nodig ons in te zetten voor een samenleving waarin huidskleur en afkomst niet meer en niet minder zijn dan toevallige feiten. En niet de factoren die bepalen welk schooladvies je krijgt, in welke wijk je woont, hoeveel je verdient en hoe mensen over je denken.  

Onze samenleving is een bont palet. Een bont palet van talenten, voorkeuren, mogelijkheden en dromen. Geen mens is hetzelfde. En dat is ook helemaal niet de bedoeling.

Sterker nog: ieder bestuurder, iedere manager en iedere voetbaltrainer  weet dat als je een sterk team wil, dat je dan juist allemaal verschillende mensen bij elkaar moet zetten. Mensen die elkaar aanvullen, die elkaar versterken, die vanuit veel verschillende invalshoeken ergens naar kijken. 

Daar is één ding voor nodig: oog hebben voor verschillen. Verschillen juist zien, erkennen en toejuichen. Alleen dán kun je gebruik maken van alle talent dat er bij iedereen is. Alleen dan kun je vervolgens daadwerkelijk ook gezamenlijke doelen zien. En de overeenkomsten.

De allergrootste overeenkomst is dat we allemaal mens zijn. Gewoon. Zoals ieder ander. Waar je ook vandaan komt. En wie je ook bent.

Laten we dat onder ogen blijven zien. Laten we elkaar niet ketenen met angsten en vooroordelen. Laten we elkaar zien zoals we zijn. In alle diversiteit, in alle openheid, in alle oprechte nieuwsgierigheid.

Dat is wat ons te doen staat. Keti Koti.

Laten we de ketenen breken. En laten we ze ook gebroken houden. Met inspanning van ons allemaal.

Ik wens iedereen Wan Switi Manspasi Dey!