Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

Het doel van de Wkb is het verhogen van de kwaliteit van bouwwerken. Vroeger controleerde de gemeente of een bouwplan aan de regels voldeed. Onder de Wkb wordt dit bij bouwwerken met een laag risico (gevolgklasse 1) gedaan door een onafhankelijke partij. Dit noemen we een kwaliteitsborger. Als u een bouwplan heeft, dan moet u voor bouwwerken in gevolgklasse 1 zelf een kwaliteitsborger inhuren.

Bouwwerken in gevolgklasse 1

Bouwwerken zijn verdeeld in verschillende groepen. Dit noemen we gevolgklassen. Hoe groter de gevolgen kunnen zijn als iets misgaat bij de bouw, hoe zwaarder de eisen zijn. De Wkb geldt voor bouwwerken in gevolgklasse 1. Dit zijn bouwwerken met een laag risico. Het gaat om:

  • Op de grond gebouwde woningen, ook met bijvoorbeeld garage en kantoor aan huis
  • Woonboten
  • Vakantiewoningen
  • Bedrijfsgebouwen van maximaal 2 verdiepingen, ook met een klein kantoor of kleine kantine
  • Aanbouwen aan overige gebruiksfuncties van maximaal 2 bouwlagen, bijvoorbeeld een magazijn bij een winkel
  • Kleine fiets- en voetgangersbruggen van maximaal 20 meter, die niet over een rijksweg of provinciale weg liggen
  • Andere bouwwerken van maximaal 20 meter hoog, zoals masten en antennes

In eerste instantie geldt de WKB alleen voor nieuwbouw. De Wkb voor verbouwingen zal, volgens de laatste toezeggingen van de minister, niet eerder dan 01-01-2025 ingevoerd worden.

De volgende bouwwerken vallen niet onder de Wkb:

  • Rijksmonumenten, provinciale monumenten en gemeentelijke monumenten
  • Bouwwerken waarbij een milieuvergunning of vergunning/melding brandveilig gebruik nodig is
  • Bouwactiviteiten waarbij er sprake is van een gelijkwaardige oplossing voor brand- of constructieve veiligheid, inclusief toepassing NEN 6060 en 6079

Bekijk voorbeelden van verschillende situaties op de factsheet van de VNG.

Kwaliteitsborger

De kwaliteitsborger is een onafhankelijke partij die de kwaliteit van een bouwwerk controleert. De kwaliteitsborger controleert voor en tijdens de bouw of het bouwplan voldoet aan de regels. Deze regels gaan bijvoorbeeld over:

  • Fundering
  • Brandveiligheid
  • Energiegebruik

Stappenplan

Voor bouwwerken in gevolgklasse 1 moet u een aantal stappen volgen.

Stap 1: Nieuw initiatief onder Wkb
U heeft bouw- of verbouwplannen die onder de Wkb vallen.

Stap 2: Conceptverzoek (niet verplicht)
U kunt een conceptverzoek indienen als u uw bouwplannen vooraf wilt laten toetsen of uw plan voldoet aan de regels van het omgevingsplan en de welstandsaspecten.

Stap 3: Kwaliteitsborger inhuren
U huurt zelf een kwaliteitsborger in. U kunt zoeken in het register instrumenten kwaliteitsborging. Daar vindt u een lijst met kwaliteitsborgers en instrumenten. Een instrument is een goedgekeurde werkwijze die de kwaliteitsborger gebruikt om de bouw te controleren. De kwaliteitsborger stelt een risicobeoordeling en borgingsplan op.

Stap 4: Omgevingsplanactiviteit aanvragen
Dien tijdig een omgevingsplanactiviteit bouwen aan bij de gemeente. De proceduretijd voor een reguliere complete aanvraag, is 8 weken, welke met 6 weken verlengd kan worden. Houdt er ook rekening mee dat na verlening een bezwaarperiode van 6 weken volgt. Dit doet u via het Digitale Omgevingsloket. Op deze webpagina over verbouwen, renoveren en reclame vindt u meer informatie over de omgevingsplanactiviteit bouwen, het aanvragen en de kosten.

Stap 5: Bouwmelding indienen
Minimaal 4 weken voor de start van de bouwactiviteiten dient u via het Digitale Omgevingsloket een bouwmelding in. Hierbij geeft u aan:

  • Dat het gaat om een bouwwerk in gevolgklasse 1
  • Wie de kwaliteitsborger is
  • Welk instrument gebruikt wordt

Ook levert u het borgingsplan en de risicobeoordeling in die de kwaliteitsborger heeft opgesteld.

Stap 6: Start bouwwerkzaamheden
Minimaal 2 dagen voor de start van de bouwactiviteiten geeft u via het Digitale Omgevingsloket de startdatum van de bouw door.

Stap 7: Controle door kwaliteitsborger
Tijdens de bouw controleert de kwaliteitsborger:

  • De kwaliteit van het bouwwerk
  • Of aan de inhoud van het borgingsplan wordt voldaan

Stap 8: Controle door gemeente
De gemeente kan tijdens de bouw controles uitvoeren en waar nodig handhaven.

Stap 9: Gereedmelding
Minimaal 2 weken voor u het gebouw gaat gebruiken dient u via het Digitale Omgevingsloket in:

  • Gereedmelding
  • Verklaring van de kwaliteitsborger

Stap 10: Gebouw gebruiken
Binnen 2 weken hoort u of de gereedmelding en verklaring van de kwaliteitsborger akkoord zijn door de gemeente. Bij akkoord mag u het bouwwerk in gebruik nemen.

Bekijk hier een animatievideo over het stappenplan. 

Bijzondere lokale omstandigheden

Binnen de gemeente Apeldoorn kennen we de volgende bijzondere lokale omstandigheden, welke moeten worden meegenomen in het Borgingsplan van de Kwaliteitsborger.

Geluid, gevel en geluidwerendheid:

In sommige gevallen is er sprake is van een woning of andere geluidsgevoelig gebouw (zorginstelling, onderwijsgebouw e.d.) waarvoor een hogere grenswaarde geldt. Zie hiervoor de aantekening kadaster, het omgevingsplan of neem contact op met de omgevingsdienst via info@odveluwe.nl. In dat geval zal een gevelwering onderzoek moeten aantonen of aan de eisen van het Bbl kan worden voldaan. Denk hierbij aan:

  • Als er sprake is van geluidsgevoelig gebouw meer dan 30% vrij zicht op een weg of spoorlijn en:
    - een afstand van maximaal 100 meter van een weg met meer dan 1000 motorvoertuigen per etmaal en/of een spoorlijn.
    - een afstand van maximaal 250 meter van een provinciale weg en/of;
    - een afstand van maximaal 500 meter van een rijksweg.

Waar moet het onderzoek aan voldoen:

  • Voldoen aan de NEN 5077 en NPR5272.
  • Er moet zijn uitgegaan van een gecumuleerde geluidbelasting op de gevels (invallend) zoals:
    - berekend in het akoestisch onderzoek (bijlage) bij het vastgestelde HGW-besluit/Omgevingsplan;
    - berekend op basis van het Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2012 op basis van verkeersgegevens van de situatie 10 jaar na realisatie (via info@odveluwe.nl) als er geen akoestisch onderzoek is uitgevoerd of als dit onderzoek ouder is dan 2 jaar;
    - aangeleverd door de Omgevingsdienst Veluwe (op te vragen via info@odveluwe.nl)

Overige aandachtspunten

Naast de bijzondere lokale omstandigheden zoals hier boven genoemd geven we ook nog graag een aantal algemene aandachtspunten mee. Deze hoeven niet altijd geborgd te worden in het borgingsplan,
maar brengen wij graag in het algemeen bij u onder de aandacht. De initiatiefnemer, een bouwprofessional of een kwaliteitsborger dient hier rekening mee moet houden bij de ontwikkeling of uitvoering van een bouwplan.

Deze opsomming is niet uitputtend. Er kunnen geen rechten aan worden ontleend en het ontslaat de aanvrager/borger er niet van om lokale risico's te (laten) onderzoeken

  • Hemel- en grondwater
    Bij nieuwbouw of verbouw dient op het eigen perceel het regenwater te worden opgevangen en te worden geïnfiltreerd in de bodem. Aan de zorgplicht voor hemelwater wordt voldaan als er minimaal 20 mm statische berging (t.o.v. het bebouwde oppervlak) op eigen terrein is gerealiseerd. De berging moet volledig leeg kunnen lopen door infiltratie in de bodem. Het kan voorkomen dat er buien vallen die niet geborgen kunnen worden in de infiltratievoorziening binnen de eigen perceelsgrenzen. In dat geval mag overtollig water met behulp van een overstortvoorziening (bladvang of ontlastput) bovengronds worden afgevoerd naar het openbare gebied. De invloed van de (hogere) grondwaterstand ten gevolge van deze infiltratie op de fundering moet zijn beoordeeld door de constructeur. Grondwaterstanden (gegevens uit continu gemonitorde peilbuizen) kunnen worden opgevraagd bij regenwater@apeldoorn.nl onder vermelding van de locatie (adres).
  • Bodemsamenstelling
    De bodemsamenstelling is van invloed op de constructie van het te bouwen bouwwerk. Dit kunt u in beeld laten brengen middels een geotechnisch onderzoek. Deze bodemsamenstellingen hebben namelijk invloed op het te bouwen bouwwerk.
    - Specifiek moet in een deel van Apeldoorn rekening worden gehouden met kleischotten. Geschatte ligging aan de westkant van Apeldoorn (Buitengebied). De aanwezigheid kan worden aangetoond door aan beide zijden van een schot grondwatermetingen te doen. Tussen deze kleischotten wordt veel regenwater opgevangen. Dat water kan tussen de verticale kleilagen hoog in de stuwwal opgespaard blijven, tot wel 46m boven NAP. Dit zorgt voor de watertoevoer van de Apeldoornse sprengen. Verstoring van deze kleischotten (door graven, boren of heien) kunnen leiden tot (ongewenste) grondwaterstromingen.
  • Bluswatervoorzieningen en bereikbaarheid voor hulpdiensten
    Als de openbare bluswatervoorziening niet dichtbij genoeg is, of de capaciteit ervan is onvoldoende, dan moeten de rechthebbenden op een terrein of bouwwerk zelf voor een goede bluswatervoorziening zorgen. Zowel de bluswatervoorziening als de bereikbaarheid voor de brandweer en andere hulpdiensten moeten zijn geregeld. Als u twijfelt of vragen hierover heeft kunnen wij dit namens u voorleggen aan de brandweer. Neem dan contact via toezichtbouwen@apeldoorn.nl
  • Hoogspanningsnet
    Vanaf 2005 geldt in Nederland het voorzorgbeleid. Dat betekent dat de Rijksoverheid niet wil dat er nieuwe hoogspanningslijnen komen dichtbij woningen, scholen en kinderdagverblijven. Andersom is het ook niet de bedoeling om in de buurt van hoogspanningslijnen nieuwe woningen, scholen en kinderdagverblijven te bouwen. Het RIVM beheert een kaart met de Nederlandse bovengrondse hoogspanningslijnen. Op de Netkaart staat voor elke hoogspanningslijn of deel daarvan de breedte van de geschatte magneetveldzone. De zones staan in het omgevingsplan. Daarbij is aangegeven binnen welke afstand beperkingen gelden en wat deze beperkingen inhouden. 
  • Bijzondere windbelasting
    Bijzondere windbelasting is de kracht die de wind uitoefent op een voorwerp. Het gaat dan om de windkracht op een bouwwerk door andere bouwwerken in de directe omgeving. Als er sprake is van hoogbouw in de directe omgeving moet er in uw bouwplan altijd rekening houden met deze windbelasting. Dan moet eerst onderzoek worden gedaan naar de gevolgen hiervan voor het te bouwen bouwwerk. 
  • Bouwen in de buurt van een monument of bouwval
    Rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en beschermde stads- en dorpsgezichten moeten worden behouden. Dit geldt ook voor beschermde monumenten. Daar moet voorzichtig en met aandacht mee worden omgegaan. Dat geldt ook voor situaties waarbij in de directe omgeving van de bouwlocatie gevaarlijke objecten staan, zoals bouwvallen. Wit u weten of er sprake is van een monument? Kijk dan op de monumentenlijst. Door de omgeving te verkennen, kunt u zien of in de buurt van de bouwlocatie, op het stuk grond ernaast, een bouwval staat. Vooronderzoek rond de bouwlocatie is verplicht. Meestal bestaat hier geen kaartmateriaal van.
  • Niet ontplofte explosieven uit de Tweede Wereldoorlog
    Op de Bommenkaart staan locaties waar een verhoogde kans is op aanwezigheid van niet ontplofte explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. Het gaat daarbij om niet ontplofte munitie en vliegtuigbommen, ook wel blindgangers genoemd. 

Veranderingen voor aannemers

Door de invoering van de Wkb wordt de positie van opdrachtgevers versterkt. Er verandert veel voor aannemers: 

  • De aannemer moet de opdrachtgever bij oplevering van een bouwwerk een opleverdossier geven.
  • De aannemer is verplicht om particuliere opdrachtgevers bij nieuwbouw te informeren over hoe hij verzekerd is.
  • Het opschortingsrecht (de 5%-regeling) bij particuliere opdrachtgevers wordt aangepast.
  • Er worden extra eisen gesteld aan de waarschuwingsplicht van de aannemer bij bouwwerken. Deze waarschuwing moet duidelijk, schriftelijk en op tijd zijn.
  • De aannemer wordt ook na oplevering verantwoordelijk voor gebreken.

Deze wijzigingen gelden voor alle bouwactiviteiten waarvoor een aannemingsovereenkomst is gesloten. Zorg dat u als aannemer goed op de hoogte bent van de Wkb. Lees Wet kwaliteitsborging (Bouwend Nederland)

Meer informatie

Uw Reactie
Uw Reactie