Apeldoorn boekt succes met nieuwe aanpak armoede

Apeldoorn heeft in 2023 en 2024 veelbelovende resultaten geboekt met haar vernieuwde aanpak van armoede. Daarin komen de armoede-aanpakkers naar de inwoners toe. Wethouder Sunita Biharie benadrukt het belang van deze aanpak: “We hebben 11.000 huishoudens bezocht en veel mensen kunnen helpen. Je ziet dat dit echt werkt. Veel mensen die recht hebben op financiële hulp van de gemeente, vragen deze niet aan. We zien dat het gebruik van de Apeldoornse regelingen nu met 30% is toegenomen. Dat is een enorme winst en een direct gevolg van onze aanpak.”

In 2023 heeft Apeldoorn haar aanpak van armoede radicaal omgegooid. Niet langer moeten inwoners zelf hun rechten aanvragen; de zogenaamde armoede-aanpakkers van de gemeente komen naar hen toe, luisteren en bepalen samen met hen hoe ze het best geholpen kunnen worden. Deze persoonlijke benadering heeft volgens het Nibud al veelbelovende resultaten opgeleverd. De belangrijkste conclusie is dat alle huishoudens het huishoudboekje rond moeten kunnen krijgen.

Bovendien nam het gebruik van diverse regelingen tot wel 30% toe. De vergoeding van de kosten voor zwemdiploma’s voor kinderen nam met 33% toe en vergoeding van ziektekosten steeg met 30%.Uit 50 diepte-interviews met inwoners blijkt dat de aanpak hoopgevend is. Door alle regelingen kan iedereen in Apeldoorn meedoen. Ook levert het bezoeken van 11.000 inwoners waardevolle inzichten op over de behoefte van inwoners. Zo blijkt steun bij de aanvragen van toeslagen en regelingen een belangrijke voorwaarde om mee te kunnen doen. De aanpakkers bieden die steun.

Werken vanuit vertrouwen

Wethouder Biharie pleit voor een benadering vanuit vertrouwen: “We hebben veel geleerd in de afgelopen twee jaar. Toen we startten liepen we tegen een groot wantrouwen richting de overheid aan. Na de toeslagenaffaire durfden inwoners minder goed gebruik te maken van lokale toeslagen. We hebben dit wantrouwen overwonnen door zelf vanuit vertrouwen te werken: we vragen minimale bewijslast van onze inwoners.”

Investeringen en acties

Voor zo’n aanpak is geld nodig. In Apeldoorn leven 15.000 inwoners op of rond het sociaal minimum, waaronder 2.700 kinderen. Deze gezinnen wonen verspreid over 10.000 adressen. Voor het actieplan armoede was 8 miljoen euro extra vrijgemaakt door het Apeldoorns college van B&W. Dit geld is gebruikt voor lokale energietoeslagen, het verhogen van minima regelingen tot 130% en het uitbreiden van de Apeldoornse Stadspas. Daarnaast zijn de openingstijden van wijklocaties Samen055 (gemeente Apeldoorn en welzijnsorganisaties) verruimd en is een team van armoede-aanpakkers langs de 11.000 deuren gegaan. Wethouder Biharie ging zelf mee en bezocht zo’n 600 adressen.

Apeldoorn investeert door in bestrijding armoede

Apeldoorn gaat met de aanpak verder. Voor de aankomende tweeënhalf jaar is 2,5 miljoen euro extra gereserveerd om aan de slag te gaan met de aanbevelingen van het Nibud. Tegelijk kijkt wethouder Biharie verder dan alleen haar gemeente: “Hoewel we veel doen, zien we ook dat onze lokale aanpak een kwestie is van pleisters plakken. Voor een fundamentele aanpak van armoede kijken we naar Den Haag. Tot die tijd blijven we in Apeldoorn niet stilzitten. Wij laten zien dat het werkt om mensen te vertrouwen en ze centraal te stellen in je aanpak.”