Uitvoeringsplan handhaving drank en horeca 2023

Het doel van dit uitvoeringsplan is

Het doel van dit uitvoeringsplan is:

• verbetering van het nalevingsgedrag, waarmee wordt beoogd de leefbaarheid, de openbare orde, de veiligheid en gezondheid en de eerlijke mededinging positief te beïnvloeden;
• burgers, bedrijven en instellingen binnen de gemeente Apeldoorn rechtszekerheid te bieden door de handhavingstaak op uniforme wijze uit te voeren;
• dat er passende maatregelen worden genomen bij geconstateerde overtredingen of incidenten, die qua aard zo goed mogelijk aansluiten bij het soort overtreding en qua zwaarte bij de ernst van de overtreding;

In 2019 is het uitvoeringsplan drank en horeca 2015 geëvalueerd door de horeca- ondernemers, vertegenwoordiging van de Sportraad, vertegenwoordiging van Koninklijk Horeca Nederland (Afdeling Apeldoorn), vertegenwoordiging van de politie en betrokken ambtenaren van de eenheid Veiligheid en Recht. De tijdens de bijeenkomsten gedeelde punten zijn meegenomen in de uitwerking van dit uitvoeringsplan.

In 2023 is het uitvoeringsplan beperkt aangepast o.a. vanwege de wijziging van de Drank-en Horecawet naar de Alcoholwet.

Het uitvoeringsplan handhaving drank en horeca heeft de volgende opbouw; eerst wordt beknopt weergegeven hoe de taken en bevoegdheden zijn verdeeld op het gebied van toezicht en handhaving. Daarna volgt een weergave van de verschillende bestuursrechtelijke instrumenten die ingezet kunnen worden. Vervolgens wordt de evaluatie van het vorige uitvoeringsplan behandeld en worden een aantal veranderingen ten opzichte van dat plan toegelicht. Als laatste zal in het handhavingsprotocol worden weergegeven hoe vanaf 1 januari 2020 opgetreden wordt bij de verschillende soorten overtredingen.

Taken, bevoegdheden en toezicht

De burgemeester is primair verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Namens de burgemeester wordt de alcoholvergunning verleend. Hij beschikt voorts over een aantal bestuursrechtelijke instrumenten om de openbare orde en veiligheid te waarborgen. De burgemeester is het bevoegd gezag om op te treden tegen overtredingen van de Alcoholwet (AW). Voor wat betreft de Algemene plaatselijke verordening, waar ook verschillende zaken zijn geregeld als het om de horecasector gaat, is ook de burgemeester het bevoegd gezag.

Toezicht
Toezicht houden is een vorm van preventie. Door aanwezig te zijn, instrumenten mee te geven voor zelfregulering/eigen naleefgedrag en goede contacten te hebben met ondernemers en para commerciële rechtspersonen (zoals sportverenigingen) kan naleefgedrag worden gestimuleerd. Daarnaast is slim toezicht houden ook vooral risicogericht toezicht houden op locaties die op grond van signalen van stakeholders extra aandacht verdienen. Tenslotte geldt ook “high trust, high penalty”: er wordt uitgegaan van en vertrouwd op het zelfregulerend vermogen door ondernemers en para commerciële rechtspersonen. Bij (herhaaldelijke) overtredingen volgen echter ook strenge sancties.

Toezichthouders van team Preventie Toezicht en Handhaving (PTH) zijn door de burgemeester aangewezen om toezicht te houden op naleving van de AW. Bij het houden van toezicht op naleving van regelgeving door horecagelegenheden heeft ook de politie een grote rol.

Het inzetten van gemeentelijk toezichthouders heeft een grote preventieve werking. Doordat zij zichtbaar zijn voor ondernemers en para commerciële rechtspersonen is duidelijk dat de naleving van wet- en regelgeving een serieuze aangelegenheid is, waarbij overtredingen daadwerkelijk gesanctioneerd worden. Er wordt zowel steekproefsgewijs als naar aanleiding van klachten of meldingen gecontroleerd.

Samenwerking team PTH/politie
Regelmatig voegen de gemeentelijk toezichthouders zich bij het team van de politie om tijdens uitgaansuren op het Caterplein toezicht te houden op de naleving van wet- en regelgeving. Verder houden zij het gehele jaar toezicht op de overige horeca binnen de gemeente.

Handhavingsprotocol

De burgemeester beschikt over een aantal bestuursrechtelijke instrumenten die kunnen worden ingezet voor handhaving bij overtredingen: Schorsen of intrekken van een vergunning, opleggen van een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang, opleggen van een bestuurlijke boete en de “Three strikes out” maatregel.

In het handhavingsprotocol is opgenomen dat optreden van gemeentewege ingrijpender wordt wanneer de overtreding aanhoudt of zich herhaalt. Ingrijpen loopt dan via een aantal voorgeschreven stappen. Er zijn ook situaties denkbaar waarbij het volgen van het stappenplan niet wenselijk is. Het is dan ook van belang om op te merken dat de volgende schema’s slechts richtinggevend zijn voor de handhavers. Er kunnen zich omstandigheden voordoen waardoor afgeweken moet worden van de schema’s.

Wanneer besloten wordt om een bestuursrechtelijke maatregel op te leggen dient deze maatregel ook daadwerkelijk uitgevoerd te worden. Daartoe is een goede afstemming noodzakelijk tussen vergunningverleners, toezichthouders en handhavers.

Zowel de AW als de Algemene plaatselijke verordening (Apv) kent de bevoegdheid om een verleende vergunning in te trekken. Daarbij is het goed om te vermelden dat in de AW tevens is uitgewerkt in welke gevallen de vergunning móet worden ingetrokken.

Naast intrekking bevat de AW de mogelijkheid tot het schorsen van de vergunning voor een maximale duur van 12 weken. Het middel van schorsing kan ingezet worden in veel situaties waarin intrekking ook mogelijk is. Bij intrekking van de vergunning zal een nieuwe aanvraagprocedure moeten worden gestart. Dat is bij schorsing van de vergunning niet het geval. In de gevallen waarin intrekking als te ingrijpend wordt ervaren, kan de vergunning eerst voor een bepaalde periode geschorst worden.

Daarbij wordt wel opgemerkt dat wanneer de wet bepaalt dat een vergunning móet worden ingetrokken (zie artikel 31, eerste lid AW) het middel van schorsing niet kan worden ingezet.

Last onder dwangsom
Een last onder dwangsom houdt in dat een ondernemer wordt aangeschreven om de overtreding te beëindigen en voortzetting of herhaling van de overtreding te voorkomen op straffe van het verbeuren van één of meerdere dwangsommen. Deze last houdt in dat de overtreder de illegale situatie in overeenstemming met de wet dient te brengen of een overtreding achterwege dient te laten. De ondernemer verbeurt een dwangsom op het moment dat een overtreding opnieuw wordt geconstateerd. Er dient dan dus een van tevoren bepaald geldbedrag te worden betaald. De dwangsom kan op drie manieren worden ingezet: een bedrag ineens, een bedrag per tijdseenheid of een bedrag per overtreding. De hoogte van de dwangsom wordt van geval tot geval beoordeeld afhankelijk van de aard en ernst van de overtreding.

In sommige gevallen kan of moet worden gekozen voor een last onder bestuursdwang. Bij bestuursdwang gaat het betreffende bestuursorgaan zelfstandig over tot daadwerkelijk optreden door de overtreding te beëindigen indien de ondernemer dat niet doet binnen de gestelde termijn. De bestaande illegale situatie kan dus door het optreden van het bestuursorgaan in overeenstemming worden gebracht met de wettelijk geldende normen. Hierbij moet gedacht worden aan het sluiten van een horeca-inrichting omdat geen vergunning is verleend.

De dwangsombevoegdheid en de bestuursdwangbevoegdheid kunnen niet gelijktijdig, maar wel achtereenvolgens worden toegepast. Dit betekent dat er steeds een keuze voor één van beide maatregelen zal worden gemaakt.

Bestuurlijke boete
Naast bovengenoemde maatregelen biedt de AW de burgemeester de bevoegdheid tot het opleggen van een bestuurlijke boete. Voor wat betreft de bestuurlijke boete is ervoor gekozen dit middel slechts in te zetten bij overtreding van de in de wet opgenomen leeftijdsgrenzen. Voor andere overtredingen bieden de voornoemde maatregelen voldoende handvatten.

Three strikes out
Uitgangspunt is dat er bij alcoholverkoop aan minderjarigen streng wordt opgetreden. De “three strikes out” maatregel is daar een voorbeeld van. Niet vergunningplichtige detailhandel die alcohol verkoopt (supermarkten, warenhuizen, bezorgdiensten) kunnen worden gesanctioneerd als ze in een periode van 12 maanden drie keer of vaker alcohol verkopen aan minderjarigen. Met deze sanctie ontneemt de burgemeester de betreffende ondernemer tijdelijk het recht om alcohol te verkopen voor minimaal 1 week tot maximaal 12 weken.

Verschillende overtredingen

In het hierna volgende protocol is een verdeling gemaakt naar regelgeving. Een onderscheid moet worden gemaakt tussen overtredingen van de Algemene plaatselijke verordening 2014 (Apv 2014) en de Alcoholwet (AW). Voor wat betreft overtredingen in horecagelegenheden van de Opiumwet of de Wet op de kansspelen wordt verwezen naar de daartoe gemaakte beleidstukken. Dat geldt ook voor overtredingen van het Omgevingswet en Besluit activiteiten leefomgeving.

Overtredingen Algemene Plaatselijke Verordening

Overtreding artikel APV	Korte omschrijving	Bestuursdwang/ dwangsom	Intrekking/schorsing vergunning
2.28	Terras zonder vergunning	Dwangsom	N.v.t.
2.28 jo. 1.4	Terras in strijd met vergunning	Dwangsom	Intrekking na dwangsomprocedure
2.29	Overtreding reguliere sluitingstijden	Dwangsom	N.v.t.
2.29 jo. 1.4	Overtreding sluitingsuur met vergunning	N.v.t.	Eerst waarschuwing Daarna intrekking
2.33A	Verstrekken alcoholvrije drank zonder vergunning	Dwangsom	N.v.t.
2.33E	Verbod geopend zijn zonder aanwezigheid leidinggevende	Dwangsom	Schorsen bij overtreding 5 voor max. 12 weken
2.34B, 1e lid	Overtreding schenktijden	Dwangsom	n.v.t.
2.34B, 2e lid	Verstrekken alcohol tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard of geen relatie met activiteit	Dwangsom	n.v.t.

Overtredingen Alcoholwet

Overtreding artikel AW	Korte omschrijving	Bestuursdwang/ dwangsom	Intrekking/schorsin g vergunning	Bestuurlijke boete*	Three strikes out
3 (geen vergunning aangevraagd of geweigerd)	Zonder vergunning het horecabedrijf/slijtersbedrijf uitoefenen	Toepassen bestuursdwang bij 1e constatering	n.v.t.		n.v.t
13, 1e lid	Verbod verstrekken alcoholhoudende drank voor elders dan in een horecabedrijf	Dwangsom	Schorsen bij overtreding 5 voor max. 12 weken		N.v.t.
13, 2e lid	Verbod verstrekken alcoholhoudende drank ter plaatse in een slijtersbedrijf zonder verzoek klant	Dwangsom	Schorsen bij overtreding 5 voor max. 12 weken		N.v.t.
14, 2e lid	Verbod bedrijfsactiviteiten in een horecalokaliteit of op terras	Dwangsom	Schorsen bij overtreding 5 voor max. 12 weken		N.v.t.
19, 1e lid	Verbod bestelservice sterke drank	Dwangsom	N.v.t.		N.v.t.
19, 2e lid	Verbod bestelservice zwak alcoholhoudende drank	Dwangsom	N.v.t.		N.v.t.
20, 1e lid	Verstrekken alcoholhoudende drank aan jongeren waarvan niet is vastgesteld dat zij de leeftijd van 18 hebben bereikt	N.v.t.	Schorsing bij overtreding 3 voor max. 12 weken, daarna intrekken vergunning	1565/3135 Voor eerste 2 overtreding en	n.v.t.
20, 1e lid (i.c.m. art. 44)	Verstrekken alcoholhoudende drank aan jongeren waarvan niet is vastgesteld dat zij de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt	Evt. bestuursdwang bij oplegging ontzegging bevoegdheid verkoop zwak- alcoholhoudende drank		1565/3135	Ja
24, 1e lid	Verbod geopend zijn zonder aanwezigheid leidinggevende	Dwangsom	Schorsen bij overtreding 5 voor max. 12 weken		n.v.t.