Advies inzake het concept Preventie- en Handhavingsplan voor de uitvoering van de Alcoholwet

Adviesraad Sociaal Domein Apeldoorn

Ambtelijk secretariaat
Postbus 9033
7300 ES Apeldoorn

T: 06-28314935
E: adviesraadsociaaldomein@apeldoorn.nl

Datum: 11 maart 2024
Ons kenmerk: ASDA 2024-01

Aan: College van B&W van de gemeente Apeldoorn
CC: Marieke Appelboom

Betreft: 

Advies inzake het concept Preventie- en Handhavingsplan voor de uitvoering van de Alcoholwet

Geacht college, 

Op 5 februari 2024 heeft de Adviesraad Sociaal Domein Apeldoorn het verzoek tot het uitbrengen van advies op de concept Preventie en Handhavingsplan voor de uitvoering van de Alcoholwet ontvangen.

Allereerst waardering voor het uitgebreide plan van aanpak en de onderbouwing. U gaat uit van een integrale aanpak en u bent uitvoerig in zowel beschikbare data als in de voorstellen.

Ook wij staan achter het veilig en gezond opgroeien van jeugd en gezin. Dat betekent meer dan nu op het terrein van alcohol preventie inzetten op gezond opgroeien.

Een algemene indruk:

U gaat uit van drie pijlers (in onze bewoording): Beleid en regelgeving (grenzen stellen), publiek draagvlak en voorlichting (bewustzijn vergroten) en handhaving (grenzen bewaken).

Advies: De Adviesraad mist de urgentie in dit document en adviseert dit concreet op te nemen. Zij voelt zich mede gesteund door de onderzoeken van het Trimbos-instituut en de recente oproep van experts. Omdat de doelen van het preventiebeleid bij lange na niet gehaald worden. Niet alleen de gezondheid van opgroeiende jeugd is in het geding, maar ook de maatschappelijke impact.

De WHO Verklaring

De nieuwe WHO-verklaring is een belangrijk uitgangspunt voor beleid:

 “Er is geen ‘veilige’ hoeveelheid alcohol om te drinken voor de gezondheid. De WHO stelt dat alcoholconsumenten objectief moeten worden geïnformeerd over de risico’s van kanker en andere gezondheidsaandoeningen die verband houden met alcohol gebruik. Overmatig drankgebruik bij jongeren geeft een toename van depressie, stress en prestatie afname, en een onduidelijk toekomstperspectief."

Doelstellingen

De doelstellingen zijn niet scherp in het plan terug te vinden. Voor de leesbaarheid en voor een daadkrachtige uitstraling van het plan is het belangrijk dat u minder tekst gebruikt, en scherp de doelen formuleert waar iedereen zich aan moet houden.
Advies: Formuleer de doelen scherper.

De rol van de opvoedomgeving en de versterking hiervan

1. In de inleiding geeft u aan dat er een verdere doorvertaling is naar twee andere plannen van aanpak, en het lokaal preventieakkoord. De verwijzing naar andere plannen straalt geen urgentie uit op preventie van alcoholgebruik.
   Advies: Versterk en integreer de preventie van alcoholgebruik in de andere plannen.
   Alleen uitgaan van de wettelijke grens van 18 jaar is te beperkt. Ook voor de groep 18+ is voorlichting en preventie noodzakelijk, gezien de schadelijke gevolgen. Ook volwassenen zijn belangrijk in verband met de voorbeeldfunctie.
   Advies: Verbind de plannen met concrete aanpakken naar de opvoedomgeving in brede zin.
   
   
2. Naast het fysieke en sociale aspect is ook het culturele aspect van belang. De geïnterviewde jongerenwerkers noemen veel van die aspecten, en de relatie met een breder middelengebruik. Dat kan scherper in de plannen.
   
   
3. In het plan geeft u aan met wie u heeft gesproken. Hierin missen we de Adviesraad, de Jongerenraad, en de ontmoetingsplekken waar jongeren verblijven. Het ziekenhuis geeft ook informatie over preventiemogelijkheden.
   
   
4. Neem ook middelengebruik mee, zoals het gebruik van lachgas. Er zijn nieuwe middelen die schadelijk en verslavend zijn bijv. snus en nicotinezakjes.
   
   
5. Leerplichtambtenaren zijn belangrijke schakels tussen ouders en school. Betrek hen bij het beleid, en train leerplichtambtenaren op het herkennen en screenen op alcoholgebruik en samenhangende problematiek (zoals licht verstandelijke beperking en/of ggz-problematiek). De organisatie Tactus biedt in dit kader cursussen voor scholen aan.
   
   
6. Zorg voor voldoende plekken waar jongeren kunnen chillen, zonder alcoholconsumptie (zie onlangs de sluiting van het jeugdhonk in Zuidbroek)
7. Creëer draagvlak bij o.a. sportverenigingen en sportscholen, waar alcoholverkoop een verdienmodel is.

Tot slot:

Gemeenten hebben meerdere instrumenten voor alcoholpreventie zoals de handhavingswet op leeftijd en doorschenken. Daarnaast staat het gemeenten vrij om testkopers in te zetten.

We wensen u succes bij de uitvoering, waarbij we (mocht dat nodig zijn) wel betrokken zullen blijven,

Hans Wesselink
Voorzitter Adviesraad Sociaal Domein Apeldoorn