Prijs

Wij Nederlanders hebben de reputatie zuinig te zijn. In ieder geval prijsbewust. Als je iemand complimenteert met een leuke nieuwe jas of jurk, is de kans groot dat hij of zij zegt: “O, was in de uitverkoop, kostte nog maar 25 euro!”

Aan alles wat we iedere dag nodig hebben, geven we graag zo weinig mogelijk uit. Met name de prijs van kleding en voedsel houden we graag zo laag mogelijk. Voor mensen die het niet breed hebben, is dat logisch en verstandig. Maar die zuinigheid lijkt wel in ons DNA te zitten. We vinden het een deugd, ook als het niet nodig is.

Maar: ook goedkope productie heeft een prijs. Die wordt alleen niet in de winkel betaald. Wel daarbuiten.

Om vlees goedkoop te houden is massaproductie nodig in de landbouw. De dieren worden vervolgens geslacht in grote slachterijen, waar veel arbeidsmigranten werken. Net als in de kassen in het Westland, in distributiecentra en in de bouw.

Nederlanders stellen over het algemeen hogere eisen aan hun loon en aan hun arbeidsomstandigheden. Dat is natuurlijk helemaal terecht. Het leidt in ons systeem wel automatisch tot hogere prijzen voor de producten. Om dat te voorkomen, ronselen bedrijven goedkopere werknemers in het buitenland. Met name in Oost-Europese landen.

Die mensen moeten ergens wonen. Vanwege de lage lonen komen veel van deze mensen terecht op stapelbedden. In kleine kamertjes in panden die ze met veel mensen delen. Tel daar heimwee, verveling en alcohol bij op. En dus leidt dit geregeld tot problemen in de buurten waar deze mensen worden ondergebracht. Op zoek naar menswaardigere huisvesting voor deze arbeidskrachten stuiten gemeenten dan ook dikwijls op verzet van buurtbewoners.

Ook door de vergrijzing blijven we, zeker in het huidige productie- en consumptiesysteem, arbeidsmigranten nodig hebben. Zo draaien we met ons allen in een cirkeltje rond. In samenwerking met onze Duitse buren proberen we daar de komende jaren wat aan te doen. Met name gericht op het voorkomen van uitbuiting en slechte woon- en werkomstandigheden. Dat is een begin.

Iedereen verdient loon naar werken. Of je nou Piet, Hans, Pjotr of Vaslav heet.

Ton Heerts